Uluslararası Jeoloji Bilimleri Birliği (IUGS) tarafından başlatılan ve UNESCO tarafından desteklenen proje kapsamında hayata geçirilen “Dünyanın en önemli 100 jeolojik mirası (jeolojik miras) listesi” için “Dünyanın en önemli 100 jeolojik mirası” Türkiye’nin Mirası ve Ulusal ve Uluslararası Görünürlüğün Anahtarları” başlıklı kitap 14 Mart’ta yayımlandı. “Jeolojik Alanların Belirlenmesi Çalıştayı” gerçekleştirildi.
UNESCO Türkiye Milli Komisyonu, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü, Jeoloji Mühendisleri Odası TMMOB ve Koruma Derneği tarafından düzenlenen çalıştayda Türkiye’deki önemli jeolojik noktalar ve kilit jeolojik alanlar belirlendi. Jeolojik Miras.
Çalıştayda tespit edilen 171 jeolojik alandan Burdur’un Yeşilova ilçesindeki jeolojik alan Salda Gölü ve Bitlis’te Nemrut Krater Gölü ve KalderaTürk bilim insanları tarafından hazırlanan bilimsel gerekçelerle listeye alındı.
“AMAÇ TOPLUMDA FARKINDALIK OLUŞTURMAK”
UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Başkan Yardımcısı ve Jeolojik Mirası Koruma Derneği Başkanı Nizamettin Kazancı, sonuçların ağustos ayının son haftasında Hindistan’da yapılacak Dünya Jeoloji Kongresi’nde açıklanacağını söyledi.
Temel felsefenin doğanın korunması olduğunu belirten Kazancı, bu tür prestij listelerinin temel amacının toplumda farkındalık yaratmak olduğunu söyledi.
Dünya Jeolojik Miras Komitesi’nin listedeki ülkelere büyüklüklerine göre kota ayırdığını belirten Kazancı, Nemrut Yanardağı, Kaldera ve Salda Gölü için dosyalar hazırlanırken Prof. Dr. Özgür Karaoğlu ve Prof. Dr. Nurgül Çelik, Balcı’dan destek aldığını belirtti.
Türkiye’nin jeolojik önem açısından dünyada bilinen bir ülke olduğunu vurgulayan Kazancı, “Son derece objektif bir seçim yapılıyor. Her dosyayı 4 uzman inceliyor, en yüksek kriterler belirleniyor ve puan veriliyor. Listeye Türkiye’den de dahil edilecek.” “Ben o komisyonda yer alan 24 kişilik heyetin bir parçasıyım. İncelediğim tüm dosyalar Güney ve Kuzey Amerika’dan” dedi.
NEMRUT VE SALDA’NIN JEOLOJİK ÖZELLİKLERİ
Listede adı geçen Nemrut ve Salda’nın jeolojik özellikleri hakkında bilgi veren Kazancı, şöyle devam etti:
“Nemrut’un şekli ve görsel güzelliğinin yanı sıra yanardağın konik şekli bozulmamış ve bir kaldera (volkanik patlama sonrası yerin çökmesiyle oluşan yer şekli) var. Yanardağdan çıkan malzemenin büyük bir kısmı piroklastiktir. Salda Gölü’nün oluşumunun da artık Mars’ta olduğu tüm kamuoyu tarafından biliniyor.” Hayatın olabileceğine dair işaretler veriyor. Mars’ın Jezero’ya benzemesi nedeniyle Türkiye’deki yansımasına bir örnektir. Salda için motivasyonumuz, bildiğimiz ve koruduğumuz Mars tarihinin Türkiye’den canlı bir örneği olması.”
Kazancı, 2025 yılında “Uluslararası Önemli Jeolojik Alanlar Listesi”nin bizzat BM kurumları tarafından oluşturulacağını vurgulayarak, bu listede aday gösterilmek üzere Türkiye’deki 40 önemli jeolojik alanı belirlediğini sözlerine ekledi.
“Küresel Jeoparklar Programı” kapsamında doğa ve kültürün bir arada korunması amacıyla 2022 yılından bu yana “Dünya Jeolojik Miras Listesi” oluşturuluyor.
On yıl sürmesi beklenen programda iki yılda bir jeolojik miras ilan edilen 100 yer açıklanıyor. 2022 yılında açıklanan ilk listede Türkiye’den Kapadokya ve Pamukkale travertenleri yer aldı.