Arpaçay’ın geçtiği vadide yer alan ve 884-1045 yılları arasında Bagratidler, 1045-1064 yılları arasında ise Bizanslılar tarafından yönetilen Ani, 16 Ağustos 1064 tarihinde Selçuklu sultanı Alparslan tarafından fethedilmiştir.
Yaklaşık 100 hektar alana sahip olan ve Bagratid hanedanı, Bizans, Büyük Selçuklular, Gürcü Krallığı, Moğollar, İlhanlılar, Karakoyunlu, Akkoyunlu ve Osmanlı’nın hüküm sürdüğü Ani Harabeleri’nde geçmişte Hıristiyanlar ve Müslümanlar yan yana yaşamışlardır. Tarih boyunca imparatorluk.
2016 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesine eklendi Ani HarabeleriAyrıca 11. ve 12. yüzyıllara ait Türk-İslam mimari eserlerini de barındırıyor.
Ani’nin anıtsal yapılarından biri Abuhamrents KilisesiŞehir duvarlarına bilinçsiz kişiler tarafından yazılan ve görüntü kirliliğine neden olan grafitilerin silinmesi için çalışma başlatıldı.
Restoratörler kilisenin içindeki yazıları titizlikle sildi ve vatandaşlardan eserlere karşı daha duyarlı ve duyarlı olmalarını istedi.
Kafkas Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Ani Harabeleri Kazı Başkanı Doç. Muhammet Arslan, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ve Kafkas Üniversitesi iş birliğiyle 2024 kazı sezonunun 8 noktada devam ettiğini söyledi.
Anıtsal yapılarda kazı, koruma ve çevre düzenleme çalışmalarının yanı sıra, bilinçsiz ziyaretçilerin duvarlara yazdığı ve çizdiği orijinal olmayan yazıların temizliğini de maalesef programımıza dahil ettik. Bagratid döneminde inşa edilen Abughamrents kilisesinin iç kısmında.”
“BU MİRASI KORUMAMIZ GEREKİYOR”
Kilisenin 10. yüzyılın sonlarına doğru inşa edildiğini belirten Arslan, şöyle konuştu: “Kilise, dıştan on iki kenarlı gövdeli, içten ise dört yapraklı planla tasarlanmış bir yapı ama ne yazık ki bu yapıdan da nasibini almış. Dünyanın en büyük hastalıklarından biri olan kültürel mirasın yazılması, çizilmesi ve karalanması için çaba harcıyoruz. “Kazı ekibi olarak kilisenin iç duvarlarında yazılı olan yazı, sembol ve çizgileri temizliyoruz. Restorasyon ekipleri var” dedi.
Herkesin kültürel mirasına sahip çıkması gerektiğini vurgulayan Arslan, şöyle konuştu: “Kültür mirasımız önemlidir, öncelikle bu mirası tüm insanlık, dünya mirası ve ülkemiz için koruma sorumluluğumuz olmalıdır”.
Arslan, kültürel mirasa yönelik duyarlılığın özellikle yetişkinlerde gösterilmesi gerektiğini, bunun çocuklara da aşılanması gerektiğini anlattı.
“HERKESİ HASSAS OLMAYA DAVET EDİYORUZ”
Ülkedeki kültür varlıklarının korunması için gençlerin ve öğrencilerin kültürel miras konusunda bilinçlendirilmesi gerektiğini belirten Arslan, şöyle konuştu:
“Maalesef sadece bizde değil dünyada böyle bir hastalık var. Bu eserlerin burada yaşadığımızın en büyük kanıtı olduğunun farkında değiliz. Tüm insanların Ani’nin eserlerine, özellikle de sanat eserlerine bilinçle sahip çıkmasını istiyoruz. Kültür varlıklarına sahip çıkıyor ve onlara zarar vermemeleri konusunda uyarıyoruz. Hangi medeniyete mensup olursak olalım Ani hepimizindir.” Burası bizim sorumluluğumuzda olan bir yer, herkesi duyarlı olmaya davet ediyoruz.”